TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜNCE İSTENEN İŞLETME KAYIT BELGESİ HAKKINDA...
Değerli Meslektaşlarımız,
13.10.2010 tarihinde yürürlüğe giren 5996 s. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve bu kanun kapsamında yürürlüğe giren 17.12.2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik gereğince eczanelerin gıda işletmesi kabul edilerek kayıt ve onay belgesi almak zorunda oldukları, söz konusu belgenin alınmaması halinde farklı miktarlarda idari para cezalarına hükmedileceği, işletme kayıt belgelerinin olup olmadığının denetlenmesi konusunda İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinin yetkili olduğu belirtilmiştir.
Uyuşmazlık gıda takviyesi içeren ürünlerin satışının yapıldığı eczanelerin gıda işletmesi olup olmaması hususunda toplanmaktadır. 5996 s. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve bu kanun kapsamında yürürlüğe giren 17.12.2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik md.4/f’ de gıda işletmesi, ‘Kâr amaçlı olsun ya da olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından işletilen, gıdaların üretildiği / işlendiği / muhafaza edildiği / depolandığı / dağıtıldığı / nakledildiği / satıldığı / servis edildiği herhangi bir aşaması ile herhangi bir faaliyeti yürüten işletme’ olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan hareketle, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile il ve ilçe tarım müdürlükleri tarafından, eczaneler takviyeli gıda ürünlerinin satıldığı bir gıda işletmesi olarak görülmekte, kayıt ve onay belgesi olmaksızın faaliyet gösteren eczanelere değişen miktarlarda idari para cezası kesilmektedir. Her ne kadar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile il ve ilçe tarım müdürlükleri, yapılan uygulamanın hukuka ve mevzuata uygun olduğunu düşünseler de bu hususta esaslı bir yanılgıya düşmektedirler. Şöyle ki, 6197 s. Eczacılar ve Eczaneler Hakkındaki Kanun, eczacılar ve eczanelerin tabi oldukları kanun olmakla birlikte, eczanelerin kuruluşuna ve teftişine ilişkin hükümler de içermektedir. 6197 s. K md.5/2’de, ‘Eczane açmak, devretmek veya başka bir yere nakletmek isteyen eczacılar, bulunduğu ilin sağlık müdürlüğüne dilekçe ile başvurur. Eczane açmak isteyenlerin belgelerinin tam olması hâlinde ruhsatname düzenlenir. Düzenlenen ruhsatnameler Sağlık Bakanlığına, Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumuna ve Türk Eczacıları Birliğine bildirilir. Eczaneler için belediyeden ayrıca bir iş yeri ruhsatı alınması ve belediyeye harç ödenmesi gerekmez. (EKLENMİŞ CÜMLE RGT: 18.01.2014 RG NO: 28886 KANUN NOT: 6514/35) Eczaneler için ayrıca başka herhangi bir kurum veya kuruluştan kayıt veya onay belgesi aranmaz.’ Şeklinde hüküm mevcuttur.Kanunun açık hükmünden de anlaşılacağı üzere, eczanelerde Sağlık Bakanlığı dışında herhangi bir kurum veya kuruluştan onay veya kayıt belgesi aranmayacaktır.
Bu hüküm, 12.04.2014 tarih ve 28970 s. Resmi Gazetede yayımlanan Eczaneler Hakkındaki Yönetmeliğin 13.maddesinde de düzenlenmiştir. Burada açıklanması gereken bir diğer husus ise, mevzuatımızda yer alan düzenlemelerden hangisinin uygulanacağı hususudur. Görüleceği üzere, aynı konuyu düzenleyen iki farklı özel düzenleme mevcuttur. 5996 s. Kanun uyarınca yürürlüğe giren 17.12.2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik ile eczanelerin gıda işletmesi olarak kabul edilmesi ve buna mukabil işletme kayıt ve onay belgesinin olması zorunluluğu aranırken, 6197 s. Kanun’da eczanelerden, Sağlık Bakanlığı dışında herhangi bir kurum veya kuruluştan onay veya kayıt belgesi aranmayacağı belirtilmiştir. Bu iki düzenleme de özel düzenleme olduğuna göre yeni tarihli olan düzenleme, uyuşmazlık konusu olaya uygulanmalıdır. Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğin yürürlük tarihinin de 17.12.2011 olduğu düşünülürse, uygulanacak özel düzenlemenin 6197. Sayılı Kanuna 02.01.2014 tarihinde 5.maddeye eklenen cümle ve 12.04.2014 tarih ve 28970 s. Resmi Gazete’de yayımlanan Eczaneler Hakkındaki Yönetmeliğin 13.maddesidir. Bu mevzuat hükümleri uyarınca, eczanelerden hiçbir şekilde işletme kayıt veya onay belgesi istenmeyecektir.
6197 S. Kanun’da mevcut olan 30. madde ve devamında düzenlenen bu maddeler uyarınca, eczaneleri denetleme yetkisi Sağlık Bakanlığı’nın tekelinde olup, başka bir kurum veya kuruluş tarafından denetlenmesi mümkün değildir. Açıklamalarımızdan da anlaşılacağı üzere, il ve ilçe tarım müdürlüklerinin eczaneler üzerinde herhangi bir denetim yapma yetkisi bulunmamaktadır.
Hukuki süreçte ise;
Eczaneler işletme kayıt belgesi almaksızın takviyeli gıda ürünlerinin satışına devam ederler. İl veya ilçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından yapılacak denetimlerde kesilen idari para cezalarına süresinde itiraz edilir ve Sulh Ceza Hakimliği’nden alınacak kararla denetimlerin önüne geçilebilir. Bu yola başvurulması durumunda, İl veya ilçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ nün denetimlerine karşı etkin ve kararlı bir duruş sergilenebilecektir. Ekleyelim ki, idari para cezalarına itiraz mekanizması yoluna başvurmak, mevzuat hükümleri ve yerleşmiş içtihatlar da göz önüne alındığında kazanılması kuvvetle muhtemeldir.Benzer durumda Kazanılmış davalar mevcuttur.Önemle belirtelim ki, işletme kayıt belgesi olmaksızın faaliyet gösteren ve yapılan denetimler sonucu hakkında idari para cezasına hükmolunan serbest eczaneler bireysel olarak bu yola başvurabileceklerdir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere meslek odası olarak, serbest eczaneler adına herhangi bir girişimde bulunulması mümkün değildir. Açılacak davalarında bireysel açılması gereklidir.
Görüşü bulunmaktadır.
SONUÇ OLARAK
Yönetim Kurulumuzca yaptığımız değerlendirmelerde üyelerimizin işletme kayıt belgesi almamaları durumunda Tarım İl Müdürlüğünün Hukuk dışı uygulaması neticesinde yüksek para cezası ile karşılaşma riskleri ve bireysel olarak dava açma gerekliliklerinin bulunması nedeni ile ortaya çıkabilecek üye mağduriyeti göz önünde bulundurularak İşletme kayıt Belgelerini merkezde Tarım İl Müdürlüğü'nden İlçelerde ise İlçe Tarım Müdürlükleri'nden aşağıda belirtilen itiraz şartını belirterek almalarının uygun olacağı düşünülmektedir.İşletme Kayıt Belgelerinin alınması sonrasında da odamız belgelerin iptali ile ilgili hukuki süreci devam ettirecektir.
Ancak işletme kayıt belgesi almak istemeyen ve Tarım İl ve ilçe müdürlüklerince ceza uygulanacak meslektaşlarımız için ceza uygulandıktan sonra iptali ile ilgili açılacak davalarda ki hukuki süreç Odamız avukatlarınca sürdürülecektir.
NOT: İhtirazı Kayıt Düşülmüş Dilekçe örneğinden 2 nüsha çıkartılıp 1 nüshasının müracaat sırasında kayıt tarih no’su alınarak saklanması gereklidir.
AFYONKARAHİSAR ECZACI ODASI YÖNETİM KURULU